CIASTECZKA /wielowiekowe nieporozumienie/ part 2/2

Najpierw rozwiązanie zagadki, która łatwa nie była, gdyż wymaga pewnej wiedzy, która de facto nie musi być konieczna, więc nie wszyscy muszą ją mieć. Otóż pytania Zoji stanowią częstą, rytualną formułę powitalną agentek towarzyskich. Na ile to było zamierzone, na ile przypadkowe, tego to już nie wiadomo. Ale Zula to jakoś skojarzyła, potem zaś dotarło do Karyny.
...
Gdy Zula postawiła już tacę na stoliku, nagle podeszła do okna wypatrując czegoś uważnie, co skłoniło Zoję do zapytania:
- Co jest?
- Ci naprzeciwko. Bawią się w świnkę i pastuszkę.
- No weź. Ingerujesz w ich prywatność. To nieładnie tak.
- Jak ktoś chodzi z gołą dupą po ulicy, to nie może strzelać fochów, gdy się ktoś na nią patrzy. A oni otworzyli okno.
- Ale ty nie patrzysz na tą dupę, ty do niej zaglądasz.
Kosma upił co nieco ze swojej szklanki i odstawił na stolik, ale nie było to bezgłośne, więc zwróciło uwagę Zoji, która spojrzawszy na gościa również odstawiła swój kubek, po czym oznajmiła:
- No, ale wróćmy do naszych świnek.
Karyna zachichotała, zaś Kosma wcale nie zachichotał zamieniając się za to w uważny słuch, przy okazji studiując sutki Zoji odznaczające się pod bluzką. Ta zaś zakontynuowała:
- Cała świnka... Co jak gadam? Cały pastuszek...
Karyna tym razem rozhahała się na całego, ale Zoja nie:
- Cały błąd opiera się na logice języka. Bo fraza buddyzm zen sugeruje, że zen to jakaś doktrynalna odmiana buddyzmu. Tymczasem wcale tak nie jest. Samo słowo buddyzm jest homonimem. Może oznaczać filozofię, religię, światopogląd, czy nawet jakąś ideologię, ale zen nie jest niczym takim. Zen to tylko narzędzie, które było przez wieki używane dziwnym trafem akurat przez niektórych buddystów. Obecnie zen świetnie sobie już radzi bez buddyzmu, cokolwiek by przez ten buddyzm rozumieć.
Kosma przerwał jej w tym momencie:
- Narzędzie do czego?
- Do niczego.
To powiedziała Zula, która mimo tego wtrętu nadal obserwowała toczącą się za oknem grę w świnkę i pastuszkę. Kosma odwrócił do niej głowę:
- Jak to?
Tym razem odpowiedziała Zoja:
- Nie zwracaj na nią uwagi. Ona ma taki styl nauczania zen. Ale nie masz co jej pytać o ten styl. Ona nikomu tego nie mówi. Na tym polega ten styl.
- A jaki jest twój styl?
- Ja sobie lubię stylowo poględzić.
- Czekaj, chwila. To ja jestem teraz nauczany zen?
- Wszyscy są nauczani, każda bieżąca chwila nas go naucza. Ale to już jest filozofowanie, a tak ględzić akurat nie lubię.
- Zaraz, ale gdy wrzucę na gugle filozofia zen to mi wyskoczy mnóstwo odnośników. Gdy kliknę zasady zen, to też mi wyskoczy. To jak to jest?
- To nie jest ani filozofia, ani zasady zen, tylko co najwyżej wynik myślenia różnych ludzi, którzy...
- Którzy praktykują zen?
- Niekoniecznie. Wystarczy tylko, że coś tam na ten temat usłyszeli. Gdy się porządnie praktykuje zen, to się rzadko takie bzdury wymyśla. Zen nie tworzy żadnych zasad. Co prawda ma pewną swoją bazę teoretyczną, ale bardzo ograniczoną, więc trudno ją traktować jako filozofię. To by było tak samo głupie, jak nazywanie ateizmu światopoglądem.
- A co jest celem praktyki zen?
- Nic.
Tym razem znowu Zula wyręczyła Zoję, tylko ustnie. Ta zaś wykorzystała ten moment, aby napić się ze swojego kubka. Po czym dodała:
- Dokładnie. Praktyka zen nie ma celu.
- To po co ludzie ją uprawiają?
- Dla jej spodziewanych skutków. Bo brak celu wcale nie oznacza, że ich nie ma. Jest ich sporo, choć nie są bynajmniej nieuchronne. 
- Słyszałem kiedyś, że celem medytacji zen jest święty spokój.
- Święty spokój to tylko jeden z tych skutków, choć również nie musi się go doznać. Aha, powiedziałeś medytacja. To także jest pewna świnka językowa. Słowo zen to japońska wersja chińskiego chan, które ktoś tam kiedyś tam przetłumaczył na medytacja. Tymczasem to jest błędne tłumaczenie.
- Jakie jest prawidłowe?
- Nie wiem, nikt chyba tego nie wie. Być może wcale go nie ma. Bo to, co się dzieje podczas tej praktyki niekoniecznie daje się opisać słowami. Słowami, czyli myśleniem. Zen to również czucie. Nie zawsze da się ująć myśleniem to czucie, przeważnie nie, albo co najwyżej dokonasz pewnego przybliżenia. Ludzie są bardzo dumni ze swojego myślenia, tymczasem najczęściej tworzą sobie problemy tym myśleniem. Można by rzec, że zen to jest takie lekarstwo na nadmiar tego myślenia. Według mnie, to tylko moje prywatne zdanie, lepsze niż narkotyki, lepsze nawet, niż marycha. Lepsze też, niż medytacja.
- Chcesz mi powiedzieć, że praktyka zen to nie medytacja?
- Chcę, więc tak mówię. Instrukcja do praktyki zen jest szalenie lakoniczna: siadaj i siedź. To wszystko na ten temat.
- Ale...
- Czekaj, jeszcze nie skończyłam. Okazuje się, że dla wielu ludzi chorych na nadmiar myślenia ta prosta instrukcja jest za prosta, tym samym za trudna. Więc aby im to trochę ułatwić wymyślono kilka tricków, które są medytacją. Na przykład liczenie oddechów, jakieś tam mantry, czy jeszcze inne patenty. 
- Tak, słyszałem coś o tym liczeniu. 
- To jest niezły sposób na początek. Liczysz sobie te oddechy od jednego do dziesięciu na przykład, potem od nowa, czy jak tam sobie chcesz, skupiasz się na tym, po jakimś czasie coraz mniej, coraz mniej, wreszcie zostaje czysta obecność. To jest chyba najlepsza definicja praktyki zen: ćwiczenie obecności. Po prostu jesteś. Do tego jesteś najbliżej realu, jeśli taki w ogóle istnieje. Ale to jeszcze nie koniec, to raczej dopiero początek.
Tu Zoja przerwała, sięgnęła po kubek, Karyna jej nie przerwała, Kosma też, za to Zula nadal oglądała coś za oknem, zapewne, jeśli wierzyć jej słowom, dalszy ciąg gry w świnkę i pastuszkę. Wreszcie Zoja przerwała przerwę, przywróciwszy na twarz swój wciąż czarujący uśmiech zaczęła ględzić dalej:
- Zazen oznacza siedzieć zen. Ktoś wpadł na to, że ta pozycja jest najlepsza, ale można też stać, chodzić, ciukać panienkę lub chłopczyka, pić herbatę, stawiać kloca, czy nawet leżeć. Aczkolwiek to ostatnie może spowodować, że się zaśnie. Ale może to dobrze. Jest taka fajna metafora, że zen nie siedzi się zadkiem, tylko umysłem. Efekt jest taki, że praktykuje się zen cały czas. No, może prawie cały czas, bo przecież fajnie jest sobie tak czasem odjechać umysłem, nawet porządnie odjechać. Ale to już kwestia gustu.
Zoja znowu sięgnęła po kubek, za to odezwała się Karyna, która od pewnego czasu siedziała cicho jak myszka:
- Kosma, czy to jest wszystko dla ciebie jasne? Wcale zresztą nie musi, ale czy jasne jest, że żadnego buddyzmu nie musi być? Na świecie jest sporo ludzi, którzy na ten temat słowa nawet nie słyszeli, mimo to można śmiało ich uznać za oświeconych.
Zula na chwilę odwróciła głowę od okna, aby spojrzeć z uznaniem na Karynę. Ale tylko na chwilę, bardzo krótką zresztą. Za to Kosma zapytał:
- A czym jest oświecenie?
- Też jednym z możliwych efektów praktyki zen.
Zula znów spojrzała z uznaniem na Karynę, ale też trwało to chwilę, dość podobną do poprzedniej, tylko inną. Za to Zoja podjęła wykład:
- To wszystko opowiadam ci tylko po to, żebyś sobie uzmysłowił, jak zbędny jest ten buddyzm, gdy się zajmujesz zenem. Ale to wszystko nie oznacza, żeby się od niego całkiem odcinać, czy wyrzucić na śmietnik. Jakby nie było, większość znanych mistrzów zen to byli buddyści. Dodam jeszcze na koniec, że ten zen bez buddyzmu jest dosyć nowym pomysłem ludzi Zachodu. Na Wschodzie jest to wciąż koncept nie do przyjęcia. Na Zachodzie było zresztą dość ciekawie, bo gdy zen tam dotarł, spłycono go do bólu skupiając się tylko na efekcie świętego spokoju. Dopiero po jakimś czasie zajęto tematem obszerniej. Ale na ten temat może innym razem. Zmęczyłam się. 
Kosma uśmiechnął się mówiąc:
- Ja chyba też. Muszę to wszystko przemyśleć.
W tym momencie Karyna rzuciła:
- Tylko nie myśl za dużo, bo jeszcze głupot nawymyślasz, a jak jeszcze głupio napiszesz, to wiesz, co się stanie.
- Nie wiem, czy napiszę, chętnie bym tu do was wpadł jeszcze za tydzień, po tych moich przemyśleniach. Mogę?
- Możesz.
Mówiąc to Zula dołączyła do reszty przy stoliku siadając przy tymże stoliku, po czym pokazując na okno dodała:
- Tam też się chyba raczej zmęczyli.
Zmęczył się też Dalszy Ciąg i choć co prawda całe spotkanie jeszcze trochę trwało, to on uznał, że Kawiarnia przed monitorami też chyba może być już zmęczona, więc przetransformował się na...
Koniec